Mâm xe là gì? Chọn mâm xe ô tô như thế nào cho đúng

Mâm xe là gì? Mâm xe có tác dụng truyền lực từ trục tới bánh xe tạo ra chuyển động. Cấu tạo của mâm xe chủ yếu từ sắt và nhôm giúp truyền lực, tản nhiệt và tăng tính thẩm mỹ cho xe. Chọn mâm xe cần quan tâm đến kích cỡ và chất liệu phù hợp. từ đó giúp xe vận hành êm ái và hiệu quả.

Mâm xe là gì?

Mâm xe là một bộ phận quan trọng của xe ô tô. Đây là một phần khung hợp kim nhôm hoặc sắt có khối lượng nhẹ, được lắp ở bánh xe. Mâm xe thường được kết nối trực tiếp với phần lốp và trục xe, có tác dụng truyền lực của trục vào lốp giúp cho xe chuyển động.

Tùy theo tải trọng hay kích cỡ của trục xe, mâm xe sẽ kết nối cùng với trục với số lượng khớp khác nhau. Cụ thể, đối với xe tải trọng trục thấp, thì số lượng khớp nối sẽ dao động từ khoảng 4 - 6 khớp. Còn đối với xe tải trọng lớn, thì số lượng khớp nối lớn hơn, tối đa là 10 khớp.

Mâm xe được thiết kế với rất nhiều hình dáng và kích cỡ riêng biệt khác nhau phù hợp với từng mẫu hay loại xe. Vì vậy khi chọn lựa mâm xe khách hàng cần phải đưa ra được kích thước chuẩn, và phù hợp với chiếc xe ô tô của mình. Dưới đây là một số đánh giá từ kinh nghiệm lái xe của người lái về kích thước mâm xe đối với các dòng xe phổ biến hiện nay:

• Dòng xe hạng A sẽ có mâm xe rộng trong khoảng dao động từ 13 - 15 inch.

• Dòng xe hạng B sẽ có mâm xe rộng tối đa là 16 inch. 

• Dòng xe hạng C có mâm xe rộng trong khoảng dao động từ 16 - 18 inch. 

• Đối với dòng xe bán tải có sở hữu độ rộng của mâm xe trong khoảng dao động từ 16 - 18 inch.

Mâm xe là một bộ phận quan trọng của ô tô

Xem thêm: Thước Lái Ô Tô Là Gì? Những Điều Cần Lưu Ý Về Thước Lái

Cấu tạo của mâm xe là gì?

Đa phần cấu tạo của mâm xe ô tô được làm từ kim loại như: sắt hoặc nhôm. Mâm xe có cấu tạo đơn giản, dễ sử dụng. Ngoài ra, mâm xe còn có thêm rãnh gờ ôm sát vành xe, giúp giữ chặt phần lốp xe cố định tại một điểm. Để làm tăng tính thẩm mỹ của chiếc xe, các nhà sản xuất ô tô thường sẽ phủ lên mâm xe một lớp sơn mỏng nhẹ. Các bộ phận của mâm xe bao gồm:

• Vành mâm: Đây là bộ phận chính của mâm xe, có nhiệm vụ giữ lốp xe chắc chắn và hỗ trợ cơ học cho lốp. Vành mâm có thể được làm bằng hợp kim nhôm, thép, hoặc các vật liệu composite. Nó có hình dạng hình tròn và kích cỡ phù hợp với lốp xe.

• Các cánh mâm: Các cánh mâm nằm trên bề mặt của mâm xe, tạo ra các khe hở. Các cánh mâm không chỉ có vai trò tăng tính thẩm mỹ, mà còn giúp làm mát hệ thống phanh bằng cách tăng cường luồng không khí qua các lỗ thông hơi.

• Hệ thống lắp ráp: Mâm xe được lắp ráp vào trục xe bằng cách sử dụng các khớp nối và bulong. Các khớp nối giữ mâm xe bám chặt vào trục, đảm bảo truyền lực từ trục xuống lốp xe. Bulong được sử dụng để gắn mâm xe vào trục và đảm bảo sự ổn định và an toàn.

• Vòng bi: Một số mâm xe có vòng bi được lắp đặt để giúp mâm xe quay một cách mượt mà và giảm ma sát. Vòng bi giúp hỗ trợ việc xoay và di chuyển của mâm xe khi xe đang di chuyển.

Người lái nên lựa chọn mâm xe có thành phần cấu tạo từ các hợp chất như nhôm và sắt. Điều giúp mâm xe nhẹ hơn, bền và cứng hơn, từ đó xe vận hành tốt và êm hơn.

Người lái nên lựa chọn mâm xe có thành phần cấu tạo từ các hợp chất như nhôm và sắt

Tác dụng của mâm xe là gì?

Từ định nghĩa mâm xe là gì, có thể thấy mâm xe không chỉ là một phần quan trọng trong hoạt động của xe, mà còn có tác dụng truyền lực, hỗ trợ trọng lượng, tản nhiệt và mang tính thẩm mỹ.

• Kết nối và giữ chặt lốp xe: Mâm xe kết nối lốp xe với trục xe. Mâm xe có tác dụng giữ cho lốp nằm chắc chắn trên trục và đảm bảo sự ổn định khi xe di chuyển.

• Truyền lực và lực xoắn: Mâm xe truyền lực từ trục xe xuống lốp xe thông qua các khớp nối và hệ thống lắp ráp. Nói cách khác, mâm xe truyền động và lực xoắn từ động cơ qua trục xe đến lốp xe, giúp xe chuyển động một cách êm ái.

• Hỗ trợ trọng lượng: Mâm xe giúp hỗ trợ cho trọng lượng của xe và tải trọng được chở. Với vật liệu như hợp kim nhôm, mâm xe có khả năng chịu được lực nén và giảm trọng lượng tổng thể của xe, cải thiện hiệu suất vận hành và tiết kiệm nhiên liệu.

• Tản nhiệt: Các cánh mâm trên mâm xe tạo ra các khe hở, cho phép luồng không khí thông qua và làm mát hệ thống phanh. Khi xe di chuyển, luồng không khí qua các khe hở giúp làm mát các bộ phận phanh, nhờ đó giảm nguy cơ quá nhiệt và duy trì hiệu suất phanh tốt.

• Tính thẩm mỹ: Mâm xe cũng có tác dụng thẩm mỹ, tạo nên một phần quan trọng của diện mạo bên ngoài xe. Các loại mâm xe có thiết kế và hình dáng đa dạng, cho phép chủ xe thoải mái lựa chọn theo phong cách và sở thích cá nhân.

Mâm xe truyền lực từ trục xe xuống lốp xe thông qua các khớp nối và hệ thống lắp ráp

Tham khảo thêm: Tất Tần Tật Về Má Phanh Ô Tô Mà Bác Tài Cần Biết

Cách đọc thông số mâm xe ô tô

Mâm xe ô tô có một số thông tin và thông số quan trọng mà lái xe cần nắm được để vận hành một cách tốt nhất cũng như hiểu về mâm xe là gì. Dưới đây là cách động thông số mâm xe ô tô. 

• Đường kính (Wheel Diameter): Đường kính của mâm xe được quy ước tính theo đơn vị inch, đường kính được tính từ mép bên ngoài đến mép đối xứng ngoài bên kia. Nếu mâm xe ô tô có đường kính lớn thì được trang bị với lốp mỏng. Đường kính mâm xe dao động trong khoảng từ 15 inch đến 17 inch.

• Chiều rộng (Wheel Weight): Đây là khoảng cách của hai mép ngoài mâm xe được tính theo đơn vị inch. Wheel Weight khác so với kích thước mâm xe và độ rộng mâm xe. Một số chiều rộng mâm xe thường được sử dụng hiện nay như:  6 inch, 6,5 inch, 7 inch, 8,5 inch,…

• Đường chính giữa (Wheel Centerline): Đường chính giữa của mâm xe được tính theo chiều dọc.

• Phần nhô ra từ đường trung tâm (Wheel Offset): Là phần nhô ra được tính từ chính tâm cho đến bề mặt tiếp xúc với mâm xe và trục bán xe. Đơn vị tính là milimet.

• Phần nhô từ mép phía trong (Backspacing): Đây là phần bị nhô ra được tính từ mép phía trong cùng cho đến bề mặt ở phía ngoài tiếp xúc cùng với trục bánh xe. Đơn vị tính là milimet.

• Kích thước của phần lỗ đặt trục bánh xe (Centerbore): Ở giữa mâm xe có lỗ trống nó là vị trí trục bánh xe.

• Vòng bulong (Bolt Circle): Các bulong tạo ra một đường kính hình tròn khi qua điểm chính giữa thì được gọi là vòng bulong.

• Số lỗ bulong: Đây là một thông số quan trọng của mâm xe. Số lỗ bulong cần phù hợp để có thể gắn vào mâm xe. Người thợ sửa chữa sẽ không thể dùng số lỗ bulong xe hạng A để lắp vào mâm xe của xe hạng B hay ngược lại.

Đường kính của mâm xe được quy ước tính theo đơn vị inch

Các loại mâm xe ô tô phổ biến

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại mâm xe phổ biến với giá thành cạnh tranh. Tuỳ vào dòng xe cũng như mục đích sử dụng mà bạn có thể lựa chọn loại mâm xe phù hợp với nhu cầu.

• Mâm sắt: Mâm sắt được sản xuất chủ yếu từ sắt. Mâm sắt được sử dụng nhiều trong các dòng xe tải hay xe chuyên dụng. Ưu điểm của mâm sắt là giá hợp lý, có khả năng chịu nhiệt cao, chịu tải cực tốt. Mâm sắt được các chuyên gia đánh giá cao về độ bền. Nhược điểm của mâm sắt là có kiểu dáng thiết kế đơn giản và nhìn khá thô. Mâm sắt có khối lượng khá nặng. Ngoài ra, do tính chất hóa học đặc trưng nên mâm sắt rất dễ bị gỉ sét.

• Mâm đúc hợp kim nhôm: Mâm đúc hợp kim nhôm thành phần chính gồm magie, mangan, đồng và thiếc. Trên thị trường hiện nay các dòng xe đời mới sẽ thường sử dụng mâm xe có chất liệu hợp kim nhôm. Ưu điểm mâm đúc hợp kim nhôm là chống gỉ sét tốt. Nhược điểm mâm đúc hợp kim nhôm chính là giá thành khá cao và dễ bị biến dạng khi sử dụng.

• Mâm hợp kim magie: Mâm xe làm từ hợp kim magie thường được sử dụng ở dòng xe đua và các dòng siêu xe. Ưu điểm mâm hợp kim magie là độ cứng tốt, khối lượng nhẹ hơn so hợp kim nhôm. Đặc biệt mâm xe hợp kim magie có khả năng tản nhiệt rất tốt. Nhược điểm loại mâm xe này chính là quá trình gia công khó, việc sửa chữa mỗi khi bị biến dạng cũng phức tạp.

• Mâm sợi Carbon: Mâm sợi Carbon được sản xuất từ nguyên liệu sợi carbon là chính và được sử dụng trên những dòng siêu xe hay xe đua. Ưu điểm của mâm sợi carbon là có khối lượng nhẹ, độ cứng cao, tính ổn định tốt. Nhược điểm là giá thành sản phẩm cao, không sửa chữa được mỗi khi bị biến dạng. 

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại mâm xe phổ biến với giá thành cạnh tranh

Có thể bạn quan tâm: Bơm cao áp ô tô là gì? Cấu tạo, phân loại và ưu nhược điểm của bơm pe

Cách chọn mâm xe như thế nào cho đúng?

Nên chọn mâm xe theo kích cỡ tương ứng với chất liệu, cấu tạo của mâm xe ô tô.  Trên thị trường hiện nay cung cấp rất nhiều loại mâm xe với các kích thước phù hợp cho từng dòng xe khác nhau. Nếu chọn mâm xe không phù hợp sẽ có thể làm lốp của xe bị hư hỏng nặng.

Theo đó, mâm xe bằng vật liệu nhôm nhẹ hơn so với sắt. Ngoài ra, hợp kim nhôm được pha trộn thêm một số thành phần khác giúp tăng độ chắc chắn của mâm xe. Hiện nay, xe dân dụng chủ yếu sử dụng hợp kim nhôm làm mâm xe. Lắp đặt mâm xe cần chú ý tới đường kính, bề rộng, độ lệch tâm,...

Bên cạnh đó, khi lựa chọn mua mâm xe cần quan tâm đến nhà sản xuất. Mâm xe từ các nhà sản xuất danh tiếng và uy tín thường đạt hệ thống tiêu chuẩn như ISO9001, QS9000, TUV. 

Nên chọn mâm xe theo kích cỡ tương ứng với chất liệu, cấu tạo của mâm xe ô tô

Bạn cần lưu ý gì khi độ mâm xe?

Khi độ mâm xe, cần chú ý đặc biệt đến một vài yếu tố sau đây để mâm xe hoạt động hiệu quả nhất:

• Giữ đường kính tổng thể không đổi: Khi thay đổi kích thước mâm, cần điều chỉnh độ dày của lốp xe để đảm bảo đường kính tổng thể của cả mâm và lốp không thay đổi. Điều này giúp đảm bảo tính ổn định và an toàn khi lái xe.

• Sự ảnh hưởng của độ mâm lớn hơn: Mâm xe cỡ lớn hơn có thể làm cho ngoại hình xe trở nên nổi bật và phong cách hơn. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc tăng kích thước mâm có thể ảnh hưởng đến lốp và làm tốn nhiên liệu. Lốp có đường kính nhỏ hơn so với mâm lớn có thể không phù hợp và gây tổn hao nhiên liệu do khả năng cuộn lốp kém.

• Tăng diện tích tiếp xúc giữa bánh xe và mặt đường: Giảm chiều dài của lốp có thể làm tăng diện tích tiếp xúc giữa bánh xe và mặt đường. Điều này có thể cải thiện khả năng bám đường và tăng khả năng lái xe an toàn.

• Lốp quá mỏng: Nếu lốp xe quá mỏng so với kích thước ban đầu, điều này có thể làm hệ thống treo trên xe làm việc không đúng so với thiết kế ban đầu. Điều này có thể gây ra sự không ổn định, ảnh hưởng đến khả năng lái xe và an toàn.

Mâm xe cỡ lớn hơn có thể làm cho ngoại hình xe trở nên nổi bật và phong cách hơn

Tác hại của việc không bảo dưỡng mâm xe ô tô

Mâm xe ô tô không được bảo dưỡng thường xuyên có thể gây ra những tác hại nghiêm trọng tới xế hộp. Vì vậy, cần kiểm tra và bảo dưỡng mâm xe ô tô một cách đầy đủ để xe vận hành tốt và an toàn nhất.

• Mất tính thẩm mỹ của xe: Biểu hiện rõ nhất chính là xe xuất hiện những vết ố bẩn, vết móp và xước,... Lâu ngày sẽ thấy xe xuống cấp một cách nghiêm trọng làm mất đi vẻ ngoài bóng bẩy.

• Giảm tuổi thọ xe: Mâm xe không chắc chắn có thể dẫn đến việc các thiết bị và phụ tùng trên xe bị hư hỏng và giảm tuổi thọ. Đặc biệt là bánh xe rất dễ bị biến dạng.

• Tình trạng rung lắc: Khi mâm xe ô tô bị va chạm đột ngột với ổ gà hay vật cứng, mâm sẽ không thể di chuyển một cách tròn đều như bình thường. Thay vào đó, mâm sẽ bị biến dạng và tạo ra lực ly tâm. Hiện tượng này có thể gây ra tình trạng rung, lắc khi xe di chuyển.

• Tiêu hao nhiên liệu: Mâm xe có vấn đề sẽ dẫn đến tình trạng tiêu tốn nhiều nhiên liệu hơn so với bình thường, làm tốn chi phí.

• Mất an toàn khi di chuyển: Khi mâm xe ô tô gặp sự cố và không được sửa chữa kịp thời, có thể dẫn đến tình trạng bánh xe bị lệch, nghiêng khi chuyển động. Tình trạng này khiến việc điều khiển phương tiện trở nên không an toàn và gây cảm giác thiếu ổn định.

Mâm xe ô tô không được bảo dưỡng thường xuyên có thể gây ra những tác hại nghiêm trọng tới xế hộp

Sơn mâm xe gồm những loại nào?

Dựa theo đặc điểm, màu sắc mà sơn mâm xe được chia thành 3 loại chính. Bao gồm: sơn mạ crom, sơn đổi màu mâm xe và xi inox.

• Sơn mạ crom: Mâm xe rất dễ bị trầy xước do xe bị va chạm hoặc di chuyển vào địa hình có nhiều sỏi đá văng lên. Vì vậy, sơn mạ crom hay đánh bóng mâm được lựa chọn nhiều trong thời gian gần đây. Chúng được sử dụng như một lớp bảo vệ xe khỏi trầy xước. Sơn mạ crom không chỉ mang đến một vẻ ngoài bóng bẩy, mới mẻ, mà còn giúp ngăn cản quá trình oxy hóa do các yếu tố bên ngoài tác động. Giá thành sơn crom hiện nay cho một bộ 4 mâm xe dao động khoảng từ 500.000 đồng đến 2.000.000 đồng.

• Sơn đổi màu mâm xe: So với sơn mạ crom, sơn đổi màu mâm xe có giá cao hơn, khoảng 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng. Tuy nhiên, đây là phương pháp truyền thống và ưu điểm lớn nhất chính là khách hàng có thể lựa chọn màu sơn hợp với mệnh và sở thích nhờ bảng màu cực kỳ đa dạng.

• Xi inox: Xi inox có giá thành tương đương với sơn mạ crom, từ 500.000 đồng đến 2.000.000 đồng. Inox vốn là hợp kim thép chống gỉ với thành phần chính gồm carbon và crom. Sử dụng xi inox vừa có thể tăng độ bền, chắc cho xe, vừa giúp xe trở nên bóng bẩy, đẹp mắt hơn. Trên thị trường hiện nay, xi inox có rất nhiều màu sắc phù hợp với thị hiếu để lựa chọn như: vàng, trắng, đỏ,...

Mâm xe rất dễ bị trầy xước do xe bị va chạm hoặc di chuyển vào địa hình có nhiều sỏi đá văng lên

Mâm xe là gì? Mâm xe là khung nhôm hợp kim kết nối phần lốp với trục xe, truyền lực giúp xe chuyển động. Với cấu tạo bao gồm vành mâm, cánh mâm, hệ thống lắp ráp và vòng bi, mâm xe không chỉ mang đến tính thẩm mỹ cho xe mà còn giúp xe vận hành êm ái hơn. 

Ngoài ra, khách hàng có thể tham khảo Công cụ tính chi phí sử dụng xe ô tô tại Việt Nam ở trang chủ Nuôi xe. Công cụ này sẽ giúp bạn nắm được số tiền phải bỏ ra để nuôi xe trong một tháng hoặc so sánh chi phí vận hành giữa các dòng xe khác nhau để đưa ra lựa chọn phù hợp nhất cho gia đình.