Mâm xe, hay còn gọi là lazang, là một bộ phận tưởng chừng đơn giản nhưng lại đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong hệ thống vận hành, an toàn và thẩm mỹ của mỗi chiếc xe. Hiểu rõ về lazang ô tô và cách lựa chọn, bảo dưỡng chúng sẽ giúp bạn tối ưu hiệu suất, kéo dài tuổi thọ cho “xế cưng” và thể hiện phong cách cá nhân. Bài viết này từ Nuôi Xe sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện và chi tiết nhất về loại phụ kiện thiết yếu này.
Nội dung bài viết
1. Lazang ô tô là gì?
Trong thế giới xe hơi, lazang ô tô là một thuật ngữ quen thuộc nhưng không phải ai cũng nắm rõ bản chất và tầm quan trọng của nó. Đây không chỉ đơn thuần là một bộ phận trang trí mà còn là trái tim của hệ thống bánh xe, kết nối trực tiếp giữa lốp xe và trục quay, ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm lái cũng như sự an toàn trên mọi hành trình.
1.1. Định nghĩa
Về mặt kỹ thuật, lazang ô tô là phần hình trụ, thường được làm bằng kim loại, có chức năng giữ cho lốp xe được bơm hơi và ôm chặt vào vành bánh xe. Nó bao gồm hai phần chính: vành (rim) – nơi lốp xe tiếp xúc và được giữ chặt, và đĩa (disc) – phần trung tâm kết nối với trục bánh xe thông qua các bu-lông. Lazang có nhiệm vụ chịu toàn bộ tải trọng của xe, đồng thời truyền mô-men xoắn từ động cơ xuống bánh xe để tạo ra chuyển động.
1.2. Vai trò và tầm quan trọng
Tầm quan trọng của lazang ô tô vượt xa vai trò kết nối. Một bộ lazang chất lượng và phù hợp sẽ mang lại nhiều lợi ích thiết thực:
- Cải thiện khả năng vận hành: Trọng lượng và thiết kế của lazang ảnh hưởng đến quán tính quay của bánh xe, từ đó tác động đến khả năng tăng tốc, độ bám đường khi vào cua và sự ổn định tổng thể của xe.
- Hỗ trợ tản nhiệt hệ thống phanh: Nhiều thiết kế lazang có các khe hở giúp luồng không khí lưu thông, làm mát hiệu quả cho bộ phận phanh, đặc biệt quan trọng khi vận hành ở tốc độ cao hoặc trong điều kiện đường sá khắc nghiệt.
- Ảnh hưởng đến tiêu thụ nhiên liệu: Lazang nhẹ hơn giúp giảm trọng lượng không được treo của xe, từ đó góp phần tiết kiệm nhiên liệu.
- Nâng cao thẩm mỹ: Lazang là một trong những bộ phận ngoại thất dễ thấy và có khả năng thay đổi diện mạo của xe rõ rệt nhất. Việc lựa chọn một bộ lazang đẹp, phù hợp với phong cách thiết kế của xe sẽ tôn lên vẻ sang trọng, thể thao hoặc cá tính của chủ sở hữu.
2. Các loại lazang ô tô phổ biến hiện nay
Thị trường lazang ô tô rất đa dạng với nhiều chủng loại khác nhau, được phân loại chủ yếu dựa trên vật liệu sản xuất và phương pháp chế tạo. Hiểu rõ sự khác biệt giữa các loại này sẽ giúp bạn đưa ra lựa chọn thông minh nhất.
2.1. Phân loại theo vật liệu
Vật liệu chế tạo lazang ảnh hưởng trực tiếp đến trọng lượng, độ bền, khả năng tản nhiệt và giá thành.
- Lazang sắt (Steel Wheels): Đây là loại lazang truyền thống, thường có chi phí sản xuất thấp, độ bền cao và khả năng chịu va đập tốt. Tuy nhiên, chúng có nhược điểm là khá nặng, dễ bị ăn mòn nếu không được bảo vệ và mẫu mã thường đơn giản, không đa dạng.
- Lazang hợp kim nhôm (Alloy Wheels): Đây là lựa chọn phổ biến nhất hiện nay bởi sự cân bằng giữa trọng lượng nhẹ, độ bền khá, khả năng tản nhiệt tốt và sự đa dạng về mẫu mã, kiểu dáng. Hợp kim nhôm giúp xe vận hành linh hoạt hơn và tiết kiệm nhiên liệu hơn so với lazang sắt.
- Lazang Carbon: Thuộc phân khúc cao cấp, lazang carbon siêu nhẹ và siêu bền nhờ cấu trúc sợi carbon đặc biệt. Chúng mang lại hiệu suất vận hành tối ưu, đặc biệt cho các dòng xe thể thao hiệu suất cao. Tuy nhiên, giá thành của loại lazang này rất cao.
- Lazang Magie: Tương tự carbon, magie cũng là một vật liệu nhẹ và bền. Tuy nhiên, hợp kim magie có xu hướng dễ bị ăn mòn bởi hóa chất và có chi phí sản xuất cao, nên ít phổ biến hơn lazang hợp kim nhôm.
2.2. Phân loại theo phương pháp sản xuất
Phương pháp sản xuất cũng quyết định đến chất lượng và giá trị của lazang xe ô tô.
- Lazang đúc (Cast Wheels): Được sản xuất bằng cách rót kim loại nóng chảy vào khuôn. Phương pháp này có ưu điểm là chi phí thấp, dễ dàng tạo ra các thiết kế phức tạp và sản xuất hàng loạt. Tuy nhiên, cấu trúc kim loại sau khi đúc thường kém đặc và có thể có các bọt khí, dẫn đến trọng lượng nặng hơn và độ bền kém hơn so với lazang phay.
- Lazang phay/rèn (Forged Wheels): Được chế tạo bằng cách ép một khối kim loại đặc (thường là nhôm) dưới áp lực và nhiệt độ cao. Quá trình này tạo ra một cấu trúc kim loại dày đặc, đồng nhất, không có bọt khí, giúp lazang trở nên cực kỳ nhẹ và bền bỉ, có khả năng chịu lực và va đập vượt trội. Do quy trình sản xuất phức tạp và yêu cầu công nghệ cao, lazang phay có giá thành cao hơn đáng kể.
3. Hướng dẫn cách chọn lazang ô tô phù hợp
Việc lựa chọn lazang ô tô không chỉ dựa vào sở thích cá nhân mà còn phải tuân thủ các nguyên tắc kỹ thuật để đảm bảo an toàn và hiệu suất vận hành tối ưu cho xe.
3.1. Xác định thông số kỹ thuật
Đây là yếu tố quan trọng hàng đầu khi chọn lazang mới. Các thông số này thường được ghi trên thành lốp xe cũ hoặc trong sách hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất.
- Kích thước (Đường kính x Chiều rộng): Đường kính lazang (ví dụ: 15 inch, 16 inch, 17 inch) phải phù hợp với kích thước lốp bạn dự định lắp. Chiều rộng lazang (ví dụ: 7J, 8J) cũng cần tương thích với chiều rộng của lốp để đảm bảo lốp được ôm chặt và an toàn.
- PCD (Pitch Circle Diameter): Đây là đường kính của vòng tròn tưởng tượng đi qua tâm các lỗ bu-lông trên lazang. PCD bao gồm số lượng lỗ bu-lông và khoảng cách giữa chúng (ví dụ: 5×114.3 nghĩa là có 5 lỗ bu-lông, nằm trên một vòng tròn có đường kính 114.3mm). Việc chọn đúng PCD là bắt buộc để lazang có thể lắp vừa vào moay-ơ của xe.
- Center Bore (Lỗ đặt trục): Là đường kính của lỗ ở giữa lazang, nơi lazang sẽ tiếp xúc và được định vị trên trục bánh xe. Center bore của lazang phải khớp với trục của xe. Nếu lazang có center bore lớn hơn, bạn cần sử dụng vòng centring (ring spacer) phù hợp.
- Offset (Độ nhô ra): Là khoảng cách từ mặt phẳng tiếp xúc với moay-ơ đến đường tâm của lazang. Offset dương nghĩa là mặt phẳng tiếp xúc nằm xa hơn đường tâm, offset âm là nằm gần hơn. Offset sai lệch có thể ảnh hưởng đến góc lái, khả năng quay vòng, và làm mòn các bộ phận của hệ thống treo, lái. Luôn ưu tiên chọn lazang có offset tương đương hoặc nằm trong giới hạn cho phép của nhà sản xuất.
3.2. Lựa chọn theo vật liệu và nhu cầu sử dụng
- Đi trong thành phố, ưu tiên chi phí và sự bền bỉ: Các loại lazang sắt hoặc lazang hợp kim nhôm đúc là lựa chọn kinh tế, bền bỉ, dễ sửa chữa và đáp ứng tốt nhu cầu di chuyển thông thường.
- Đam mê tốc độ, hiệu suất và tính thẩm mỹ: Nếu bạn thường xuyên di chuyển trên cao tốc, đòi hỏi khả năng vận hành tốt hoặc muốn một diện mạo thể thao, ấn tượng, hãy cân nhắc các loại lazang hợp kim nhôm phay hoặc carbon. Chúng nhẹ hơn, giúp xe tăng tốc nhanh hơn, xử lý tốt hơn và tản nhiệt phanh hiệu quả.
3.3. Lựa chọn theo thiết kế và phong cách
Sau khi đã đảm bảo các yếu tố kỹ thuật, bạn có thể thỏa sức sáng tạo với thiết kế.
- Kiểu dáng: Các kiểu lazang phổ biến bao gồm 5 chấu, đa chấu, nan hoa, kiểu xoáy (turbine), hay thiết kế phẳng. Mỗi kiểu dáng mang một vẻ đẹp riêng, từ mạnh mẽ, thể thao đến sang trọng, cổ điển. Hãy chọn kiểu dáng hài hòa với tổng thể thiết kế của xe.
- Màu sắc: Màu bạc truyền thống, xám (graphite, gunmetal), đen (mờ, bóng) là những lựa chọn phổ biến. Ngoài ra, còn có các màu sắc nổi bật hơn như đỏ, xanh, hoặc lazang phay hai tông màu (bạc phay đen). Màu sắc lazang nên phối hợp hài hòa với màu sơn xe và phong cách bạn muốn hướng tới.
4. Kinh nghiệm bảo dưỡng để lazang luôn bền đẹp
Để lazang ô tô luôn giữ được vẻ sáng bóng và độ bền theo thời gian, việc bảo dưỡng định kỳ là vô cùng cần thiết.
4.1. Vệ sinh định kỳ đúng cách
Bụi phanh, bùn đất, và các tác nhân môi trường khác có thể bám vào lazang, gây ăn mòn và làm xỉn màu.
- Sử dụng dung dịch chuyên dụng: Chọn các loại nước rửa lazang chuyên dụng, không chứa axit mạnh có thể làm hỏng lớp sơn bảo vệ.
- Dùng dụng cụ phù hợp: Sử dụng bàn chải mềm, cọ vệ sinh chuyên dụng để làm sạch các ngóc ngách, tránh dùng các vật liệu cứng có thể gây trầy xước.
- Quy trình: Xịt dung dịch lên lazang, chờ vài phút để hoạt chất phát huy tác dụng, sau đó dùng bàn chải và nước sạch để rửa trôi bụi bẩn. Cuối cùng, lau khô lazang bằng khăn microfiber sạch để tránh đốm nước.
4.2. Kiểm tra và xử lý các vết trầy xước
Những va chạm nhỏ khi đỗ xe hoặc di chuyển trong không gian hẹp có thể để lại các vết xước trên bề mặt lazang.
- Vết xước nhỏ: Đối với những vết xước nông, bạn có thể sử dụng các bộ dụng cụ sửa chữa lazang chuyên dụng hoặc các loại xi đánh bóng để phục hồi.
- Hư hỏng nặng: Nếu lazang bị móp méo, nứt hoặc hư hỏng nặng, tốt nhất bạn nên mang xe đến các trung tâm sửa chữa chuyên nghiệp để được kiểm tra và xử lý đúng cách, hoặc cân nhắc thay thế lazang mới để đảm bảo an toàn.
4.3. Lưu ý khi vá lốp để không hỏng lazang
Việc tháo lắp lốp xe có thể gây trầy xước hoặc làm hỏng vành lazang nếu không được thực hiện cẩn thận.
- Sử dụng máy ra vào lốp chuyên nghiệp: Các tiệm sửa chữa uy tín thường sử dụng máy móc hiện đại, có các bộ phận bằng nhựa hoặc cao su để bảo vệ vành lazang khỏi tiếp xúc trực tiếp với kim loại.
- Tránh dụng cụ thủ công: Không nên sử dụng các dụng cụ kim loại sắc nhọn hoặc các phương pháp thủ công không chuyên nghiệp để bẩy lốp ra khỏi lazang, vì điều này rất dễ gây ra các hư hại không đáng có.
Hy vọng bài viết này từ Nuôi Xe đã cung cấp cho bạn những kiến thức bổ ích và toàn diện về lazang ô tô, từ định nghĩa, vai trò, các loại phổ biến cho đến cách lựa chọn và bảo dưỡng hiệu quả. Một bộ lazang phù hợp không chỉ nâng tầm thẩm mỹ cho chiếc xe của bạn mà còn góp phần quan trọng vào sự an toàn và hiệu suất vận hành. Hãy luôn chú trọng đến việc chăm sóc và bảo dưỡng phụ kiện thiết yếu này để hành trình của bạn luôn trọn vẹn và an tâm.
Tôi là Tạ Hải Long – Bằng niềm đam mê với ô tô và nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực review đánh giá xe. Hi vọng với những chia sẻ của tôi sẽ cung cấp những thông tin quan trọng và hữu ích tới bạn đọc về các dòng xe
