Van PCV là gì và có vai trò như thế nào trong hệ thống ống xả ô tô? Thực tế, van PCV còn được gọi là van thông khí hộp trục khuỷu hay van thu hồi nhớt. Bộ phận này rất quan trọng trong hệ thống ống xả của xe, giúp loại bỏ khí thải ra từ hộp trục khuỷu và đưa chúng đến ống khí nạp để đốt cháy.
Van PCV là gì?
Khi động cơ ô tô hoạt động, việc đốt cháy nhiên liệu và không khí thường tạo ra một lượng nhỏ khí lọt xuống phía dưới hộp trục khuỷu, hay còn gọi là cac-te. Mặc dù có các xéc măng lắp kín chặt, nhưng vẫn có những khe hở giữa chúng và vách xi lanh, khiến khí trong buồng đốt có thể xâm nhập.
Khí này khi đi xuống hộp trục khuỷu sẽ gây ra nhiều vấn đề như làm cho dầu bên trong cac-te biến chất, tăng áp suất phía dưới và làm sự chuyển động của piston gặp trở ngại. Đồng thời, nó cũng đẩy nhớt qua các phớt gioăng và gây giảm hiệu suất của dầu bôi trơn.
Hệ thống thông khí hộp trục khuỷu (PCV - Positive Crankcase Ventilation) ra đời để loại bỏ khí độc hại khỏi cac-te. Công nghệ này bao gồm ống thở và van PCV. Ống thở nối từ cổ góp hút khí động cơ, cung cấp dòng khí sạch để đẩy khí độc hại ra khỏi cac-te.
Van PCV là một chiếc van một chiều nối từ nắp xi lanh đến cổ góp hút, có nhiệm vụ sử dụng lực hút chân không của động cơ để hút hết khí độc hại, sau đó đưa chúng vào đường nạp, hòa trộn với khí mới và tham gia vào quá trình đốt cháy.
Van PCV là gì là điều không phải người dùng nào cũng biết
Ngoài ra, van PCV còn có nhiệm vụ giúp ngăn chặn áp suất từ hệ thống nạp xâm nhập vào hộp trục khuỷu, dập lửa kích nổ hoặc cháy ngược. Điều này góp phần ngăn chặn áp suất từ đường nạp làm hỏng vòng găng và đệm kín của trục khuỷu khi động cơ tăng nạp hoặc gặp sự cố.
Nguyên lý hoạt động và cấu tạo của van PCV
Về cấu tạo, hệ thống van PCV bao gồm van 1 chiều có lò xo và đường ống nạp (nguồn chân không).
Nguyên lý hoạt động:
-
Khi khí thải từ buồng đốt rò rỉ qua vòng piston thì hệ thống van PCV sẽ sử dụng chân không để hút chất khí qua đường ống và đẩy chúng ra ngoài.
-
Khi động cơ nghỉ thì lò xo sẽ đóng kín van PCV để ngăn chặn khí từ đường nạp xâm nhập.
-
Khi động cơ hoạt động ở chế độ nhẹ hoặc tải chậm, chốt van PCV sẽ lên bệ nhờ lực hút từ chân không đang tăng. Cùng lúc, một lượng khí nhỏ lọt vào khe chân không để tránh làm loãng khí động cơ.
-
Khi động cơ hoạt động mạnh thì chốt PCV được đặt ở giữa, độ chân không ổn định và khe hở chân không mở rộng làm tăng lượng khí thải vào.
-
Trong trường hợp cháy ngược, áp lực cao ở cổ hút khiến van PCV sẽ đóng kín, ngăn chặn lửa lan ra và kích lửa hơi nhiên liệu trong hộp trục khuỷu.
Biểu hiện nhận biết van PCV bị hỏng
Khi van PCV bị nghẽn hoặc kẹt đóng thì áp suất bên trong động cơ tăng lên và độ ẩm tích tụ bên trong nhiều hơn. Một số biểu hiện nhận biết van PCV bị hỏng chính là:
-
Rò rỉ dầu động cơ
-
Xe phát ra khói đen, đặc biệt là một trong những dấu hiệu phổ biến khi van PCV bị hỏng.
Van PCV bị nghẽn hoặc kẹt đóng có thể làm áp suất bên trong động cơ tăng lên
Trong trường hợp hỗn hợp khí không đủ do van PCV bị nghẽn hoặc kẹt mở có thể gây ra các dấu hiệu như:
-
Xe đột ngột chết máy
-
Tiêu tốn nhiên liệu và hao dầu nhanh chóng
-
Đề nổ máy xe gặp khó khăn
-
Khi chạy ở chế độ không tải thì xe bị tình trạng rung giật
-
Đèn Check Engine sáng
>>> Có thể bạn quan tâm:
- 5 dấu hiệu nhận biết cảm biến trục khuỷu hỏng
Cách kiểm tra van PCV
Việc biết được van PCV là gì, có chức năng như nào rất quan trọng trong quá trình sử dụng và chăm sóc xe. Nếu nghi ngờ van PCV bị hỏng hoặc gặp vấn đề thì bạn có thể kiểm tra bằng cách:
-
Sử dụng kìm kẹp ống PCV: Bạn có thể quan sát vòng tua sau khi sử dụng kìm kẹp ống PCV. Nếu thấy vòng tua biến đổi thì đó có thể là dấu hiệu van PCV kẹt và động cơ có thể rung lắc hoặc tắt đột ngột.
-
Mở nắp dầu khi động cơ đang chạy: Trong lúc động cơ hoạt động, bạn có thể mở nắp dầu để kiểm tra. Nếu nắp dầu bị hút vào bên trong động cơ và khó lấy ra thì có thể trục khuỷu đang tạo ra áp suất chân không hoặc van PCV đã hỏng.
-
Kiểm tra cặn bẩn: Nếu có khói xanh phát ra từ ống xả hoặc dầu rò rỉ do áp suất động cơ cao thì hãy kiểm tra xem có cặn và dầu bám trong ống không. Nếu van PCV bị nhiễm bẩn thì bạn cần làm sạch ngay để đảm bảo xe hoạt động bình thường.
-
Thử thổi vào cả 2 đầu van PCV: Bạn có thể tháo van PCV ra và thử thổi vào cả 2 đầu của nó. Nếu không thổi được ở đầu hộp trục khuỷu thì van có thể bị kẹt đóng. Nếu không thổi được ở đầu đường khí nạp thì van có thể bị kẹt mở.
Việc kiểm tra van PCV thường xuyên hoặc thay thế định kỳ, đặc biệt là với các xe cũ sử dụng trong thời gian dài có thể giúp đảm bảo sự ổn định của xe và tăng tuổi thọ của động cơ.
Biết được van PCV là gì giúp quá trình sử dụng và chăm sóc xe hiệu quả hơn
Cách vệ sinh van PCV là gì?
Sau một thời gian dài sử dụng, nhớt động cơ và các chất ẩm thường tích tụ lên van PCV, gây nghẽn hoặc kẹt. Để khắc phục vấn đề này, bạn cần vệ sinh van PCV thường xuyên. Các bước thực hiện như sau:
Bước 1:
-
Xác định vị trí van PCV: Thường thì van PCV sẽ đặt trên nắp chụp cò, ở vị trí dễ tiếp cận, được kết nối bằng ống cao su.
Bước 2:
-
Tháo ống cao su rời khỏi van PCV.
-
Sử dụng kìm để kẹp vào phần đuôi của van PCV. Bạn có thể đặt một miếng vải làm đệm để tránh làm vỡ van khi kìm kẹp quá mạnh. Sau đó từ từ kéo van ra khỏi nắp của chụp cò.
-
Sử dụng khí nén để giúp loại bỏ bụi bẩn bên ngoài và bên trong van PCV. Lưu ý là xịt từ đầu van để hướng khí ra ngoài.
-
Sử dụng bình xịt để vệ sinh cả bề ngoài và bên trong van PCV.
-
Sau đó sử dụng khí nén để giúp làm sạch 1 lần nữa.
-
Sau khi đã làm sạch thì lắp lại van PCV vào vị trí ban đầu, đảm bảo làm kín với nắp chụp để ngăn dầu động cơ rò rỉ.
-
Cuối cùng, lắp lại ống cao su.
>>> Xem thêm: Cách Vệ sinh khoang máy ô tô
Câu hỏi thường gặp về van PCV
Hỏng van PCV thì ảnh hưởng gì đến xe?
Khi van PCV bị hỏng thì có thể gây ra một số vấn đề, làm ảnh hưởng đến hiệu suất và độ ổn định của xe:
-
Tăng áp suất trong động cơ: Van PCV giúp kiểm soát áp suất bên trong hộp trục khuỷu và buồng đốt. Do đó, khi van bị hỏng thì áp suất có thể tăng lên, dẫn đến rò rỉ dầu, hao mòn phớt gioăng và làm giảm hiệu suất dầu bôi trơn.
-
Hỗn hợp khí nghèo: Van PCV có vai trò giúp kiểm soát lượng khí thải tái sử dụng trong quá trình đốt cháy. Khi van không hoạt động đúng cách thì hỗn hợp khí nghèo hơn có thể xuất hiện, làm giảm hiệu suất động cơ và tăng tiêu hao nhiên liệu.
Bạn cần vệ sinh van PCV thường xuyên để bảo vệ bộ phận này
-
Giảm hiệu suất hoạt động của động cơ: Áp suất tăng và hỗn hợp khí nghèo có thể làm giảm hiệu suất động cơ.
-
Rò rỉ dầu động cơ: Áp suất tăng có thể làm rò rỉ dầu từ các phớt gioăng và các khe hở khác, gây mất dầu và tăng cường sự hao mòn trong hệ thống.
-
Tăng khả năng cháy ngược: Van PCV giúp ngăn chặn sự cháy ngược trong hộp trục khuỷu. Do đó, khi van không hoạt động thì sẽ làm tăng khả năng cháy ngược, ảnh hưởng đến hiệu suất và an toàn của xe.
-
Dầu động cơ bị ô nhiễm: Van PCV giúp loại bỏ các hợp chất gây ô nhiễm khỏi động cơ. Khi van hỏng thì có thể dẫn đến sự tích tụ của các chất gây ô nhiễm trong buồng đốt và hệ thống xả.
Nhìn chung, nếu van PCV bị hỏng thì có thể gây ra rất nhiều vấn đề khác nhau cho xe, từ giảm hiệu suất hoạt động đến hỏng hóc động cơ và tăng chi phí bảo dưỡng xe. Để tránh tình trạng này, bạn nên kiểm tra và bảo dưỡng van PCV thường xuyên tại các địa chỉ uy tín.
Công dụng chính của van PVC là gì?
Van PCV có công dụng chính là loại bỏ và kiểm soát khí thải từ buồng đốt và hộp trục khuỷu trong động cơ ô tô. Các công dụng khác của van PCV bao gồm:
-
Giúp loại bỏ khí sót (khí và hơi dầu) từ buồng đốt của động cơ. Khí sót này thường xuất phát từ quá trình đốt cháy nhiên liệu và không khí trong buồng đốt.
-
Kiểm soát áp suất bên trong hộp trục khuỷu và buồng đốt. Điều này ngăn chặn áp suất tăng cao, giảm khả năng rò rỉ dầu và hỗ trợ sự ổn định của hệ thống.
Nếu van PCV bị hỏng sẽ gây ra rất nhiều vấn đề khác nhau cho xe
-
Tái sử dụng khí thải. Thay vì đẩy khí thải ra môi trường thì van PCV lại đưa khí thải vào hệ thống đốt cháy để tái sử dụng. Khí thải này sau đó được đưa vào ống khí nạp và tham gia vào quá trình đốt cháy lần nữa.
-
Có vai trò ngăn chặn sự cháy ngược, đặc biệt là khi động cơ tăng tốc hoặc giảm tốc độ đột ngột. Điều này giúp bảo vệ động cơ và làm giảm khả năng xuất hiện hiện tượng kích lửa ngược.
-
Bằng cách tái sử dụng khí thải, van PCV giúp giảm lượng chất ô nhiễm được thải ra môi trường, giữ cho không khí sạch sẽ hơn.
Việc tìm hiểu và biết được van PCV là gì sẽ giúp người dùng có thêm kiến thức để quá trình sử dụng và chăm sóc chiếc xe của mình được tốt nhất. Đồng thời giúp tăng độ bền và hiệu suất động cơ hiệu quả. Với mục tiêu hỗ trợ người sử dụng ô tô tìm hiểu các thông tin về chi phí vận hành của chiếc xe mơ ước, Nuoixe.vn ra mắt Công cụ tính toán chi phí sử dụng xe ô tô tại Việt Nam.